Laodicea vandaag,
In vele (protestante) kerkafdelingen wordt morgen de Hervorming herdacht, 1 jaar en 1 dag voordat het 500 jaar geleden is dat Maarten Luther zijn stellingen aanbracht op de slotkerk te Wittenberg. De monnik protesteerde ermee tegen de aflaathandel: rondreizende ‘predikers’ en verschillende kloosterorden eisten geld van eenvoudige gelovigen door ze permanent geluk in deze wereld en eeuwige glorie in de volgende te beloven. Na een lange zielenstrijd was Luther er nu juist achter gekomen dat men alleen door het geloof (sola fide) in Christus af kon komen van een (eeuwige) straf, o.a. op grond van Rom.1:17b en Hab.2:4: ‘De rechtvaardige zal uit geloof leven.’ Een christen kan niet door eigen verdiensten het eeuwige leven verdienen. Voor iedereen geldt: ‘De HERE ziet neder uit de hemel op de mensenkinderen, om te zien, of er een verstandig is, een, die God zoekt. Allen zijn zij afgeweken, tezamen ontaard; er is niemand die goed doet, zelfs niet een’ (Ps.14:2,3). Er moest dus een rechtvaardige komen, die de straf van allen die in Hem geloofden op Zich kon en wilde nemen en van Hem is in Ps.40:7,8 geschreven: ‘Zie, ik kom; in de boekrol is over mij geschreven; ik heb lust om uw wil te doen, mijn God, uw wet is in mijn binnenste.’ Het was de Here Jezus over wie apostel Paulus kon schrijven: ‘Hem, die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid Gods in Hem’ (2Kor.5:21). Daarmee werd Hij de enige Naam onder de hemel gegeven door wie wij zalig kunnen worden.
Die wetenschap was al enkele eeuwen verduisterd geweest, waardoor misbruiken als de aflaathandel konden opkomen. Die bedekking werd ook nog eens gestimuleerd door de concilies van Toulouse in 1229 [1] en Terragoza (1234) die het lezen van de Bijbel aan leken verboden. Het licht op de paden van de gelovigen, de lamp voor hun voeten, was hun afgenomen (Ps.119:105). Maar dat licht werd door de Hervorming weer op de kandelaar geplaatst en dat is een belangrijke reden, waarom velen nog elk jaar deze gebeurtenis herdenken. Dat de datum van 31 oktober 1517 evenzeer geldt als de geboortedag van protestante kerkafdelingen is evident, hoewel we daar, gezien het feit dat er sindsdien ook vele scheuringen en schisma’s uit voortkwamen, niet altijd even blij mee hoeven te zijn. Het zou de geloofwaardigheid van het Evangelie beter hebben gedaan, wanneer die verdeeldheid niet zo groot was geweest!
Waarschijnlijk niet toevallig is het morgen niet alleen de dag dat de hervorming in vele kerken herdacht wordt, maar het is ook de Nationale Bijbelzondag, een dag waarop kerken in Nederland extra dankbaar zijn voor de Bijbel. In Nederland is de Bijbel volop beschikbaar, maar wereldwijd is er nog veel Bijbelverspreiding en vertaalwerk te doen en daar staat men op Bijbelzondag bij stil. ‘Het thema van de Nationale Bijbelzondag is dit jaar ‘Vier je Bijbel’, waarmee aandacht wordt gegeven aan het bijzondere boek dat we hebben. Er wordt gevierd dat we in vrijheid uit de Bijbel kunnen lezen, er over na kunnen denken en er mee aan de slag kunnen gaan.’ Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) vraagt de kerken om wereldwijd mensen toegang te geven tot een Bijbel in de eigen taal. Dat kan door hun projecten in onder andere Ethiopië, Tsjernobyl en Cuba financieel te steunen.
Een belangrijk werk van Maarten Luther is dat hij de Schrift in de eigen landstaal heeft vertaald, toen hij gedwongen werd zich te verschuilen in de Wartburg. Hij vertaalde in slechts elf weken het Nieuwe Testament uit het Grieks in de Duitse taal. Het werk, dat later nog door Melanchthon en andere deskundigen bewerkt werd, verscheen in het jaar 1522 in gedrukte vorm. Deze zogenaamde ‘Septemberbijbel’ vond in de evangelische gebieden een enorme afzet en werd daar tot een volksboek, waarmee het een wezenlijke bijdrage voor de ontwikkeling van de Duitse geschreven taal vormde (zoals de Statenvertaling ditzelfde voor het Nederlands deed), plus natuurlijk dat men weer van Gods Woord kon genieten in de landstaal. Later volgden eerst delen van het Oude Testament en in 1534 verscheen de gehele uitgave van de Bijbel, die eveneens op grote schaal verspreid werd. Deze zgn. Lutherse vertaling wordt nog steeds bij onze oosterburen gebruikt, hoewel natuurlijk enkele malen gereviseerd en aangepast aan het moderne taalgebruik. Afgelopen week werd een nieuwe herziene versie gepresenteerd, niet toevalligerwijze vlak voor het Lutherjaar dat op stapel staat. Bovendien werd er een gratis app aan toegevoegd die iedereen kan downloaden [2].
Zo staan deze oktoberdagen garant voor positief nieuws, want aandacht voor de Bijbel is altijd goed. Dat boek is toch Gods oproep voor mensen om zich te bekommeren om hun heil, dat erin te vinden is. Alleen het Woord brengt leven. Hierboven noemden we al het sola fide. Maar evenzo belangrijk zijn het sola scriptura (alleen door de Schrift) en niet te vergeten het sola gratia: alleen door genade. Het is Gods liefde waardoor Zijn Zoon Zich heeft gegeven op een kruishout om ons die genade deelachtig te doen zijn. Soli Deo gloria: Alleen God komt die eer toe!
1. De tekst luidde: ‘Het zal de leken niet geoorloofd zijn de boeken van het Oude en Nieuwe Testament te bezitten; alleen zij die het uit vroomheid begeren, kunnen een psalter en een getijdenboek bezitten. Maar we verbieden hun ten stelligste de bovengemelde boeken in de volkstaal in bezit te hebben.’
2. https://www.die-bibel.de/ueber-uns/unsere-uebersetzungen/lutherbibel-2017/lutherbibel-2017-als-app/